MİNİK MİTOLOJİK SÖZLÜK
Duat: Eski Mısırlılara göre gökyüzünün doğu ve güney noktaları arasında
kalan, tanrılara ait bölge. Duat'ın belirleyici yıldızları Orion ve
Sirius'tur.
Ekinoks: Gece ve
gündüzün eşit olduğu günler. İlkbahar ekinoksu 21 Mart, güz ekinoksuysa 21
Eylül tarihine denk düşer.
Enki: Sümer
mitolojisinin ikinci derece güçlü figürlerinden, su tanrısı.
Enlil: Sümer
mitolojisinde gök ve yer yaratıldıktan sonra araya giren ve dünyanın hakimi
olan hava tanrısı.
Ereşkigal: Sümer
mitolojisinde yeraltının yöneticisi sayılan tanrıça. Aynı zamanda İnanna'nın
kızkardeşidir.
Gündönümü: Dünyanın
güneş çevresinde çizdiği yörüngenin karşıt yönlerdeki iki noktası. "Kış
gündönümü", yılın en uzun gecesine denk gelen 21 Aralık, yaz gündönümüyse
yılın en uzun günü olan 21 Haziran'dır.
Heliak
yükseliş: Gökyüzünde, güneşin doğmasından hemen önce görülebilen yıldızın
hareketi. Ufuk aydınlanmadan, yani ışığı yok olmadan hemen önce görülebilen
yıldız, "heliak yükseliş"te demektir.
İnanna: Sümer
mitolojisindeki en ünlü tanrıça. Babil'de İştar adını almıştır. Aşkın, savaşın
ve tıp biliminin temsilcisidir.
İsis: Mısır'ın
en büyük tanrıçası. Simgesi, Sirius yıldızıdır. Osiris'le birlikte Mısır'ı
kurduğu ve yönettiği düşünülürdü.
Karbon-14: Jeolojik
buluntuların yaşını saptamakta kullanılan ve organik maddelerin açığa çıkardığı
C-14 izotopunu ölçmeye dayalı bilimsel yöntem.
Kukulkan: Maya
inanışında "denizden geldiğine" inanılan ve "tüylü yılan"
ile sembolize edilen en etkili tanrılardan biri.
Nefilim: Eski
ahit'te (Tevrat) "Yaratılış / Genesis" bölümünün 6. babında sözü
edilen ve bir dönem dünyada yerleşik olduğu söylenen "dünya dışı"
yaratıklar. İlkin "devler" olarak yorumlanmış ve çevrilmiş, sonra
orijinal adıyla Nefilim olarak bırakılmıştır.
Neterler: Mısır
yazılı belgelerinde, Tufan'dan sonra ülkeyi yönettiği söylenen "yarı
tanrı" varlıklar. NTR harfleriyle gösterilir ve Neter olarak okunur,
çoğulu Neteru'dur.
Ninlil: Sümer
mitolojisinde, hava tanrısı Enlil'in karısı. Doğurganlığın simgesidir.
Osiris: Mısır
kültünde, en önemli tanrılardan biri. Tanrıça İsis'in hem kocası, hem kardeşi.
Horus'un da babası. Gökyüzünde, Orion takımyıldızının onu simgelediği
düşünülürdü.
Ptah: Mısır
pantheonunda en eski ve en büyük "yaratıcı tanrı". Mimari,
mühendislik ve "yapı bilimi" ile özdeşleştirilir.
Presesyon: Dünya
kendi ekseni çevresinde dönerken, bu eksenin sabit olmaması nedeniyle, yaklaşık
26000 yılda tamamlanan bir "kutupsal döngü" izler. Bu döngünün
sonucu, gökyüzü haritasındaki takımyıldızların yerinin yükselip alçalmasıdır.
Seth: İsis ve
Osiris'in kardeşi. Kötü güçlerin etkisi altına giren Seth, kardeşi Osiris'i
öldürdü ve Mısır'a sahip olmak istedi. Ama İsis, dağılmış parçalarından
Osiris'i canlandırdı, ondan bir çocuk sahibi oldu. Oğulları Horus, Seth'i yenip
babasının intikamını aldı ve Mısır'ın başına geçti. Yeniden doğan Osiris ise
gökyüzündeki tanrısal mekanına, Orion yıldızına geri döndü.
Thoth:
Bilgeliğin, yazının ve bilimin yöneticisi olarak bilinen ve Mısır'da 4. Hanedan
sonrasında egemenliğini iyice artıran tanrı. Hiyerogliflerin onun insanlığa
armağanı olduğu söylenir.
Zenith:
Gökyüzünü çevreleyen sanal yarımkürenin en tepe noktası. Başınızı tam yukarı
kaldırıp baktığınızda gördüğünüz nokta, zenith olarak adlandırılır.
Zep Tepi: Mısır
mitolojisinde, "ilk zaman" anlamına gelen bu sözcük, ülkeyi
"tanrıların yönettiği" en eski döneme gönderme yapmak için
kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.